System emerytalny w Polsce przeszedł przez liczne reformy, które wpłynęły na sposób obliczania świadczeń. W 2024 roku obowiązuje mieszany system, który łączy elementy systemu kapitałowego z repartycyjnym. W tym artykule wyjaśnimy krok po kroku, jak obliczyć wysokość swojej emerytury.
Podstawowe informacje o systemie emerytalnym
Polski system emerytalny składa się z trzech filarów:
- I filar (obowiązkowy) - system repartycyjny zarządzany przez ZUS
- II filar (obowiązkowy) - Otwarte Fundusze Emerytalne (OFE) lub subkonto w ZUS
- III filar (dobrowolny) - dodatkowe oszczędności emerytalne
Składniki emerytury w 2024 roku
Wysokość emerytury zależy od kilku kluczowych czynników:
1. Kapitał początkowy
Dotyczy osób urodzonych przed 1949 rokiem. Kapitał początkowy to suma składek i świadczeń za okresy przed 1999 rokiem, przeliczona według specjalnej formuły.
2. Składki opłacone po 1999 roku
Wszystkie składki emerytalne opłacone od 1999 roku są rejestrowane na indywidualnym koncie w ZUS. Składka emerytalna wynosi 19,52% wynagrodzenia brutto, z czego:
- 12,22% trafia na subkonto w ZUS
- 7,3% może trafić do OFE lub również na subkonto w ZUS
3. Waloryzacja składek
Składki zgromadzone na koncie są co roku waloryzowane (zwiększane) o wskaźnik waloryzacji, który składa się z:
- 20% realnego wzrostu wynagrodzeń
- 80% wskaźnika inflacji
Formuła obliczania emerytury
Wysokość emerytury oblicza się według wzoru:
Gdzie:
- Kapitał emerytalny - suma wszystkich składek z waloryzacją
- Średnia długość życia - tablice trwania życia publikowane przez GUS
Przykład obliczenia
Przyjmijmy, że Pan Jan ma na koncie w ZUS kapitał w wysokości 400 000 zł, a średnia długość życia dla jego rocznika wynosi 20 lat (240 miesięcy):
400 000 zł ÷ 240 miesięcy = 1 667 zł brutto miesięcznie
Czynniki wpływające na wysokość emerytury
Wiek przejścia na emeryturę
Im później przejdziesz na emeryturę, tym wyższa będzie jej wysokość, ponieważ:
- Dłużej opłacasz składki
- Krótsza jest średnia długość życia (mniej miesięcy do wypłaty)
Wysokość zarobków
Składki emerytalne są proporcjonalne do zarobków - wyższe zarobki oznaczają wyższe składki i wyższą emeryturę.
Ciągłość zatrudnienia
Okresy bez opłacania składek (bezrobocie, urlopy bezpłatne) negatywnie wpływają na wysokość emerytury.
Emerytury minimalne i maksymalne
W 2024 roku obowiązują następujące limity:
- Emerytura minimalna: 1780,96 zł brutto
- Maksymalna podstawa wymiaru składek: 30-krotność przeciętnego wynagrodzenia
Porady praktyczne
Sprawdzaj swoje konto w ZUS
Regularnie loguj się na Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS i sprawdzaj stan swojego konta emerytalnego.
Uzupełniaj luki składkowe
Jeśli masz okresy bez składek, rozważ ich wykupienie lub opłacenie składek dobrowolnych.
Planuj dodatkowe oszczędności
Skorzystaj z III filaru emerytalnego - IKE, IKZE czy PPK mogą znacznie zwiększyć Twoje przyszłe świadczenia.
Kiedy warto skorzystać z pomocy eksperta?
Obliczanie emerytury może być skomplikowane, szczególnie w przypadku:
- Pracy za granicą
- Różnych form zatrudnienia
- Luk w dokumentacji
- Spornych decyzji ZUS
W takich sytuacjach warto skorzystać z pomocy specjalistów, którzy pomogą w prawidłowym obliczeniu i maksymalizacji wysokości emerytury.
Potrzebujesz pomocy w obliczeniu emerytury?
Nasi eksperci pomogą Ci dokładnie obliczyć wysokość Twojej przyszłej emerytury i doporadzą, jak ją zwiększyć.
Skontaktuj się z nami